Zoeken

Sluit zoeken
Magazine

DDW19 Ambassador: Studio Drift

24 October 2019

Lonneke Gordijn, Ralph Nauta (Studio Drift), illustratie door Gijs Kast.
Dutch Design Week (DDW) stelt elk jaar een aantal ambassadeurs aan die van groot belang zijn voor het internationale ontwerpveld. Dit jaar zijn dat: Studio Drift, Jalila Essaïdi, Alice Rawsthorn en Stefano Boeri Architetti. Ieder op hun eigen wijze, delen ze inzichten, geven ze antwoorden en reflecteren ze op de ontwerpwereld. Maar wie zijn ze eigenlijk en waar staan ze voor? We ontmoeten Lonneke en Ralph van Studio Drift!

Allereerst, een korte introductie!

Sinds de oprichting in 2007 door Lonneke Gordijn en Ralph Nauta blijft Studio Drift ons verbazen met fascinerende projecten. Hun werken zijn vaak gemaakt voor een specifieke locatie en vervagen de grens tussen ontwerp, wetenschap en kunst. Met hun poëtische esthetiek weten de werken het hart van mensen te raken. Verborgen onder deze betoverende laag schoonheid ligt een intense belangstelling voor moderne technologie. Tijdens DDW presenteert Studio Drift in Domus Dela een aantal locatie-specifieke werken.

Jullie werk is over de hele wereld bekend. Het werk "Franchise Freedom" werd onlangs bij NASA getoond en jullie hebben momenteel een solotentoonstelling in het Mint Museum, Charlotte (North Carolina). Vanwaar deze wereldwijde belangstelling?

Mensen worden tegenwoordig gedreven door de behoefte iets te voelen of te ervaren. Digitalisering heeft zich in rap tempo ontwikkeld en daarmee verloren we al snel de echtheid van sensaties die de natuur kan bieden. Met onze kunstwerken willen we de mens weer verbinden met de natuur en ze de puurheid en tegelijkertijd complexe werking van de wereld om hen heen laten zien. Kunst kan veel aspecten hebben en we willen dat onze kunst ervaren wordt. Performance is voor ons een belangrijke parameter, omdat het een sterke band vormt die een blijvende indruk achterlaat. Misschien is dat wel de reden waarom het werk van Drift wereldwijd interesse wekt, omdat mensen willen ervaren en zich verlicht willen voelen in plaats van slechts getuige zijn van dingen.

Zoals we met Franchise Freedom kunnen zien, is jullie werk vaak locatie-specifiek. Hoe beïnvloedt de locatie het werk?

Evolutie is altijd verbonden met de omgeving. Dat geldt ook voor ons. Onze omgeving is iets wat we zelf hebben gemaakt; we leven niet meer in een natuurlijke omgeving waar we geen controle over hebben. Architectonische ruimtes voelen vaak doods aan en missen energie. Wij gaan altijd naar de ruimte om te zien hoe deze voelt en wat de ruimte nodig heeft en bedenken vervolgens een werk dat ervoor zorgt dat de ruimte weer natuurlijk aanvoelt. Meestal zijn ‘beweging’ en ‘licht’ elementen waarmee mensen weer in contact komen met een ruimte. Dit proces is altijd locatie-specifiek. Bestaande werken kunnen in een nieuwe ruimte totaal anders worden geprogrammeerd en een andere verbinding tot stand brengen. Wij maken altijd werken die modulair zijn of kunnen worden aangepast, waardoor ze in verschillende ruimten uniek zijn.

Het is een interessant idee om werken in een veranderlijke ruimtelijke context te presenteren. Omdat jullie werk over de hele wereld wordt getoond, verandert ook de sociale context. Hoe stellen jullie met jullie projecten maatschappelijke of culturele pro

We willen heel graag inzicht krijgen in ons fundamentele gedrag, onze reacties, behoeften en gewoonten. Dit vinden we allemaal terug in het instinctieve gedrag dat we zien in de natuur, in dieren, rivieren en planten. We gebruiken technologie om situaties te realiseren waarin het publiek zich deel van deze natuur kan voelen. Het verhogen van dit bewustzijn en het opnieuw in verbinding komen met de aarde is een belangrijke behoefte en staat aan de basis van het oplossen van zowel culturele als maatschappelijke problemen.

Met Materialism willen we ons ge- en verbruik van natuurlijke hulpbronnen laten zien – een proces van ont-productie dat een onbekend gevoel achterlaat over bekende voorwerpen die we alleen voor hun functie gebruiken. Alle voorwerpen worden uit elkaar gehaald en alle onderdelen ontleed tot bouwblokken. Materialism – Het tassenproject is een uit blokken bestaande constructie, waarbij elk blok uit precies één plastic Albert Heijn-tas is gemaakt. Hiermee willen we de mensen bewust maken van de hoeveelheid materialen in alledaagse voorwerpen die uit de aarde gehaald worden en de achterliggende geopolitiek waar we allemaal aan deelnemen. Visuele voorbeelden van ons feitelijke gebruik van grondstoffen maken het voor de toeschouwer duidelijker en meer impactvol.

Hoe zien jullie de rol van ontwerp in de toekomst, gezien de huidige en toekomstige technologische en maatschappelijke ontwikkelingen?

We vinden dat we als kunstenaars een heel belangrijke rol spelen in deze technische revolutie. We zien dat wetenschappers die voor grote tech-bedrijven werken zich alleen richten op data en inkomsten. Ze denken niet na over de invloed die technische innovaties hebben op het maatschappelijk leven en menselijk gedrag. Als kunstenaars werken we met emoties en de impact van deze technologieën op ons leven. Kunstenaars en ontwerpers kunnen bij deze innovaties een cruciale rol spelen door deze niet alleen te becommentariëren maar ook alternatieven of aanvullingen te bieden. Zij denken aan andere waarden dan ingenieurs en die twee waarden moeten worden gecombineerd om zinvolle toekomstperspectieven op te leveren.

Kan het gebruik van technologie de maatschappij verbeteren?

Absoluut, maar we moeten ons wel afvragen wát dan precies verbetering is. Is dit het vervangen van de ene technologie door de andere, of is dit ervoor zorgen dat de mens in een andere zijnstoestand komt door gedragingen op een veel wezenlijkere manier te veranderen. Technologie kan daarbij helpen, maar het is niet het belangrijkste aspect van de verbetering die wij voor ogen hebben. Eerst hebben we een gezamenlijke visie nodig, een gezamenlijk doel dat we willen bereiken. Visies voor onze toekomst die niet alleen gaan om hoe het eruitziet, maar veel meer om hoe mensen denken, eten, voelen en samen leven. De vraag die moet worden beantwoord is dus: wie zijn we en wie willen we zijn? Het is van groot belang kunstenaars en ontwerpers te betrekken bij de ontwikkeling van visies hierop, in plaats van dit uitsluitend over te laten aan wetenschappers en technici.

Zoals Cedric Price al zei: “Technologie was het antwoord, maar wat was de vraag?”

Hoe beïnvloedt dit jullie eigen werk?

Het stellen van de juiste vraag is precies wat in de meeste gevallen ontbreekt. Wie zijn we en waar willen we heen? We moeten eerst een gezamenlijke visie opstellen en vervolgens de technologie ontwerpen om die te bereiken. Niet andersom. In onze praktijk gebruiken we technologie om situaties te creëren die volledig natuurlijk aanvoelen en voor net zoveel rust en verbinding zorgen als wanneer je in een natuurlijke omgeving zou zijn. Omdat het onmogelijk is met 8 miljard mensen weer in het bos te gaan wonen, moeten we manieren en technische oplossingen bedenken om dichter bij de natuur van de mens te komen en te begrijpen waar we heen moeten.

Kernelementen van onze werken zijn Natuur, Mens en Technologie. We gebruiken die laatste om de mens weer in verbinding te brengen met de natuur. We willen technologie niet verstoppen, maar laten zien hoe deze op organische wijze past in het werk en in de wereld. Technologie is niet alleen een middel, maar heeft ook zijn eigen schoonheid en complexiteit. Met Fragile Future laten we met een lichtsculptuur en paardenbloemen de symbiose zien, hoe twee ogenschijnlijk tegengestelde elementen op organische wijze samen kunnen komen.

Jullie werken bestaan vaak uit een poëtische benadering van de natuur door middel van technologie. Welke plaats neemt jullie werk in binnen de designwereld?

We hebben allebei aan de Design Academy gestudeerd, maar zijn niet geïnteresseerd in het maken van functionele werken. Het belangrijkste wat we willen bereiken, is het bewerkstelligen van situaties die mensen kunnen ervaren op een manier waardoor ze zich verbonden voelen met zichzelf, met elkaar en met hun omgeving. Deze verbindingen zijn essentieel voor het nemen van de juiste beslissingen, of om te besluiten welke kant de wereld op moet. Eerst moeten we voor verbinding zorgen, en daarna kunnen we manieren ontwikkelen om die visie te realiseren. Technologie kan bij de uitvoering daarvan helpen. We beschouwen onszelf als kunstenaars die willen ontdekken hoe we deze verbindingen kunnen maken door middel van onderzoek, experimenteren en het ontwikkelen van technologie waardoor we gaan voelen. We stellen fundamentele vragen en onderzoeken hoe je de antwoorden kunt voelen als een erkenning en behoefte in plaats van ze in woorden te begrijpen.

Lonneke Gordijn, Ralph Nauta (Studio Drift)
© Gijs Kast

Terug naar Eindhoven. Jullie zijn ambassadeur van DDW19. Hoe zien jullie deze benoeming?

Dit is echt een eer voor ons en tegelijkertijd een prestatie. We hebben elkaar 20 jaar geleden in Eindhoven ontmoet en het feit dat we nu terug zijn als ambassadeurs en niet als studenten voelt speciaal en spannend. Het betekent dat we weer een stap verder zijn in onze carrière. We willen deze positie die jullie ons hebben gegeven aangrijpen om onze persoonlijke interpretaties van het thema ‘If not now, then when’ te delen, met behulp van een exclusief project dat we speciaal voor DDW hebben gemaakt en een workshop waarmee we een nieuwe generatie kunnen stimuleren en begeleiden! We willen met name onze kennis delen over hoe je in het bedrijfsleven durf kunt laten zien en je eigen weg kunt zoeken.

Van student tot ambassadeur: jullie hebben DDW werkelijk van alle kanten ervaren! DDW trekt een breed publiek. Hoe denken jullie dat DDW bijdraagt aan de wereldwijde discussie binnen de designwereld?

Het thema van DDW kan vandaag de dag niet relevanter zijn. Kunstenaars en ontwerpers, ondernemers en ingenieurs zijn degenen die nieuwe ideeën voor de toekomst bedenken. DDW is het ultieme positieve platform voor oplossingen die over een paar jaar gemeengoed zijn geworden. Het laat ook zien hoe onze huidige tijd eruitziet en wat er leeft in de hoofden van mensen.

Wat is volgens jullie het belang van evenementen als DDW?

DDW tilt het belang van creativiteit, design, kunst, technologie, wetenschap en de uitwisseling tussen disciplines naar een hoger niveau van belang en bewustzijn bij een breder publiek. Zowel professionele kunstenaars als geïnteresseerde bezoekers raken geïnspireerd door de grootheid van de geest en wat hardop dromen kan betekenen voor onze toekomst. Dit is van het allergrootste belang.

Over DDW gesproken: hebben jullie tips? Kijken jullie uit naar bepaalde presentaties of evenementen?

We kijken uit naar alles wat een interessante kijk biedt op de toekomst, of nieuwe oplossingen voor het veranderen van het denken over de wereld en het milieu. Wij richten ons meer op het gedrag van mensen dan op nieuwe technologie. Deze twee dingen gaan hand in hand en mogen niet worden gescheiden.

Tot slot, het thema van DDW19 is: "If not now, then when?". Hoe zouden jullie deze vraag beantwoorden?

Dan zou het te laat zijn. Deze eenvoudige vraag is tegelijkertijd een herinnering en een ultimatum. We moeten nú iets doen.

Biografie

Studio Drift is in 2007 opgericht door Lonneke Gordijn en Ralph Nauta. De kern van hun installaties en interactieve sculpturen is de relatie tussen technologie, natuur en de mens. Lonnekes fascinatie voor natuur en Ralphs fascinatie voor sciencefiction en technologie komen daarin op intrigerende wijze samen. Studio Drift vertaalde al hypermoderne technologie, algoritmes en data in veelal grootschalige, locatie-specifieke en kinetische werken. In de loop der jaren hebben ze internationale aandacht getrokken en hun werk wordt in musea over de hele wereld tentoongesteld. studiodrift.com